برای دانلود فایل پی دی اف کلیک کنید
ارزیابی استراتژی های محوری سازمان رسانه ای VOA براساس کارت امتیاز متوازن BSC
دکتر فریدون وردی نژاد
فاطمه پورمعصوم
کارشناس ارشد مدیریت رسانه
دی ۱۳۸۹
چکیده:
از کارت امتیازی متوازن برای تدوین ، راهبری . ارزیابی سازمانها صنعتی بسیار استفاده شده است ، این روش تقریبا بهترین روش برای پیشبرد استراتژی های سازمانی در امتداد بیانیه ماموریت است ، در این مقاله سعی بر ارزیابی توازن بیانیه ماموریت و تدوین استراتژیهای سازمان رسانه ای « VOA » است که با مطالعه چشم انداز ، بیانیه ماموریت ، استراتژی ها و اهداف این سازمان و تطبیق شرایط فعلی سازمان در جهت رسیدن به آنها انجام می شود. باتوجه به کمبود اطلاعات کافی و لازم در زمینه برنامه ها و ریز برنامه های این سازمان و نحوه عملکرد آنان ، این مقاله رئوس مقوله های کارت امتیازی متوازن را مورد بررسی قرار می دهد ، هم چنین ، در این نوشتار ، روش گردآوری مطالب و داده ها بصورت کتابخانه ای است.
کلید واژه ها:
ارزیابی عملکرد « VOA » ، استراتژی های « VOA» ، اهداف « VOA» ، کارت امتیازی متوازن
مقدمه :
در سازمانهای رسانه ای با توجه به نگاه از بالا به عملکرد این سازمانها سعی می شود تا تمام عناصر و مولفه های موجود و بالقوه ، برای رسیدن به نتایج مورد نظر این سازمانها استفاده شود. در چنین فضایی ، این سازمانها ، هم چون افراد و پیکره هایی تصور می شوند که بر جاده لغزنده گام بر می دارند. این سازمانها ، به طور پیوسته ، در حال داد و ستد و تعامل با محیط و ذی نفوذان خود هستند. در این شرایط آنچه که به این سازمانها ، در جهت رسیدن به اهدافشان یاری می رساند ، بی شک ، نحوه تدوین ، اجرا و ارزیابی استراتژی ها و به کار گیری ظرفیتهای درون سازمانی و برون سازمانی از مولفه های اصلی برای منتج شدن می باشد. بنابراین ، استفاده از سیستم های یکپارچه و مترقی در راستای این اهداف ، اجتناب نا پذیر است . چه بسا که بر خلاف تصور بسياري از مديران، دليل موفقيت سازمانهاي برتر، نه داشتن يك استراتژي خوب بلكه اجراي خوب يك استراتژي است. البته به آن معنا نيست كه داشتن يك استراتژي موفق هيچ ارزشي ندارد، بلكه مقصود اين است كه يك استراتژي هر چه قدر هم كه خوب تدوين شده باشد اگر اجرا نشود، با نداشتن آن استراتژي يا حتي بد بودن آن هيچ تفاوتي نخواهد كرد.و در حالی که در سرتاسر جهان، شرکت ها خود را مهیای رقابت مبتنی بر اطلاعات می کنند، تواناییشان برای به کارگیری دارایی های نامشهود، بسیار بیشتر از تواناییشان برای سرمایه گذاری و مدیریت دارایی های فیزیکی شده است.( کاپلان و نورتن )
کارت امتیازی متوازن چارچوب بسیارپذیرفته شدۀ مدیریت عملکرد است که اولین بار در دهۀ ۱۹۹۰ معرفی شد. اخیرا از این امر به عنوان یک سیستم مدیریت استراتژیک نام برده شده است. ( کایلد و لاوری)
بررسی و ارزیابی عملکرد سازمان رسانه ای « VOA » به عنوان یک سازمان رسانه ای که زیر مجموعه سیستم سخن پراکنی ایالات متحده آمریکا ست ، بی شک در شناخت سیاستها و اهداف رسانه ای این ایالات موثر خواهد بود . امروزه ، رسانه ها به عنوان قدرت بی بدیل در جامعه جهانی شناخته شده اند که تنها راه مقابله با این قدرت ، قدرتی قَدَر تر از جنس خودشان است.
تاریخچه « VOA » :
« VOA » یک مرکز رادیویی و تلویزیونی و مرکز سخن پراکنی خارجی است که برای دولت فدرال آمریکا کار می کند. که به طور بین المللی به صورت رادیویی ، تلویزیونی و از طریق اینترنت برنامه می سازد که هدف آن ایجاد دید مثبت به دولت امریکاست. که امروزه از طرف دفتر سخن پراکنی بین المللی هدایت می شود. این شبکه از طریق ماهواره و موج های کوتاه اف ام . اِی ام حمایت می شود. و همچنین از طریق سایت www.voanews.com قابل دسترسی است این شبکه با بسیاری از شبکه های تلویزیونی و ایستگاه های رادیویی قرارداد دارد. این شبکه دارای دفاتر مختلفی است از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۵ به عنوان قسمتی از مرکز اطلاعات جنگی بود و از سال ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۳ به عنوان بخشی از دولت به حساب آمد و بعد آن زیر مجموعه آژانس اطلاعاتی ایالات متحده قرار گرفت. وتا ۱۹۹۹ که این مرکز منحل شد و بعد آن زیر مجموعه « BBG » قرار گرفت. قبل از حمله ژاپن به Pearl Harbor، « مرکز هماهنگی اطلاعات دولت آمریکا » اقدام به تهیه اخبارجنگ و پخش آن بوسیله امواج کوتاه رادیو تجاری آمریکا کرد . ( منبع ۴) در واقع ، این اقدامات بعد از وارد شدن آمریکا به جنگ شروع شد و اولین آن برای آلمان پخش شد که این شبکه رادیویی (Voice from ameria) نام گرفت ودر اواسط ۱۹۴۲ شکل گرفت. بعدا ، با توافقی که با BBC در استفاده از امواج متوسط شد، به شبکه های آفریقا ،ایتالیا و اروپا توسعه یافت. در آخر جنگ VOA ، با ۳۹ منتقل کننده به چهل زبان پخش شد و در سال ۱۹۸۰، به صورت تلویزیونی و در ۲۰۰۴ به صورت Worldnet ارائه شد. در سال ۱۹۴۲ ، « COI » دارای دو کارکرد اطلاعاتی و خبر گیری بود و فرایند آماده سازی سخن پراکنی در آلمان را طی کرده و نویسندگانی داشت که تبلیغات پروپاگاندا را به خوبی درک می کردند. ابتدا با سه مخاطب آلمانی، فرانسوی و ایتالیایی بود که از طریق رادیو تلفن بوسیله فرستنده های بی بی سی ، سی بی اس ، کروسلی ، واشینگتن هاوز ، ان بی سی ، جنرال الکتریک پخش می شد. که البته همه این اقدامات بین المللی بوسیله بخش خصوصی انجام می گرفت. و البته قابل ذکر است که این اقدامات حداقل سود و یا اصلا بدون منفعت بودند. بعد از جنگ جهانی اول دولت آمریکا اقدام به تاسیس ایستگاه سخن پراکنی کرد. چرا که بعد از ۱۹۲۶ دولت آمریکا در انتشار اخبار بین المللی نقش پیدا کرد. ( Wikipedia )
از سال ۱۹۹۱ تا به حال تغییراتی در آن انجام گرفته است که بدین شرح می باشد :
بعد از فروپاشی جماهیر شوروی ، VOA به تنوع و تعداد زبانهای خود افزود و به زبان کردی نیز برای عراق و ایران پخش می شد.در سال ۱۹۹۴ رئیس جمهور وقت ، بیل کلینتون قانون سخن پراکنی بین المللی را به تصویب رساند . که بر اساس آن دفتر سخن پراکنی بین المللی ، بخشی از آژانس اطلاعاتی به شمار آمد و در سال۱۹۹۹ ، امور خارجی وسیاست های مربوط به آن نیز به آنها اضافه گردید. بنا براین VOA از سال ۱۹۴۲ تا به حال عضو سازمانهای مختلفی بوده است:
Office of War Information
U.S. Information Agency
Broadcasting Board of Governors
VOA قانون و یا اصلی که باید رعایت کند عدم پخش برنامه برای شهروندان آمریکایی است و هدف از تصویب این قانون حفاظت از مردم آمریکا در مقابل سیاست پروپاگاندایی دولت امریکاست. ولی با وجود این ،مردم آمریکا بوسیله امواج کوتاه و یا اینترنت به این شبکه دست پیدا می کنند. هم چنین تخمین زده می شود که صدای آمریکا هر هفته ، صدای امریکا به۵۳ زبان برای ۹۴ میلیون نفر از مردم جهان برنامه پخش می کندکه برنامه های آن از طریق موج کوتاه وموج متوسط ،از ایستگاه انتقال برنامه « IBB » در سراسر جهان به اجرا در می آید. و پخش برنامه های تکراری از طریق۱۳۰۰ ایستگاه وابسته شبکه جهانی به نمایش در می آید و همچنین بیش از یک هزار ساعت از برنامه های هفتگی و تلویزیون اصلی VOA نیز از طریق اینترنت قابل دسترسی است.( BBG – STRATEGIC منبع ۲)
از زمانی که اولین پخش VOA در ۲۴ فوریه ۱۹۴۲ با برنامه های دقیق بی طرفانه بوده است ،امتیاز های VOAبه دقت ، عینی بودن و جامع بودن و به نمایندگی از تمام اقشار جامعه آمریکا ، به تعادل و جامع بودن فکر آمریکا و سیاست های آمریکا است. ( BBG – STRATEGIC )
این شبکه بوسیله پرداخت مالیات شهروندان آمریکایی اداره و بودجه سال ۲۰۱۰ آن در حدود دویست و شش و نیم میلیون دلار تخمین زده شده است. که میزان پخش برنامه برای مناطق مختلف بر اساس اولویت دولت آمریکا می باشد.
« VOA » فارسی
این شبکه خبری بر اساس تقسیم بندی زبانی سرویس فارسی نامیده شد و در سال ۲۰۰۷ بر اساس بیانیه ماموریت BBG ، « PNN » نامیده شد که هدف آن فراهم کردن اخبار عاری از تعصب درباره ایالات متحده و جهان برای ایرانیان است. VOA با پخش ۲۴ ساعته ، از طریق رادیو ، تلویزیون و اینترنت بالاترین حجم مخاطب را نسبت به سایر شبکه های بین المللی در ایران را دارد. هزینه های PNN درسال ۲۰۰۸ ، ۱۶،۲۹۹،۴۶۹ دلار بوده است. بر اساس «VOA» فارسی ، استراتژی ایالات متحده برقراری ارتباط با ایرانیان است که ۲۹درصد ایرانیان داخل کشور در سال ۲۰۰۹ از تماشاگران این برنامه ها بودند. ارائه اینترنتی می تواند استفاده از این برنامه ها را تسهیل کند و فعالیتهای اینترتنی رادیو فردا از ملزمات «PNN» می باشد. بنا بر این گزارش ، PNN ، نقش حیاتی را در تحقق اهداف سیاست خارجی دولت آمریکا در برابر جمهوری اسلامی ایران به عهده دارد و با وجود اینکه دولت آمریکا بیش ۳۵ سال است که در ایران سفارتی ندارد در ایران « VOA » یک چهره رسمی آمریکا به حساب می آید. ( OIG منبع ۱)
روش کارت امتیازی متوازن
دو دانشمند برجسته مديريت به نامهاي پروفسور رابرت كاپلان و دكتر ديويد نورتون، در سال ۱۹۹۲ سيستمي ابتكاري را با نام كارت امتيازي متوازن (Balanced Scorecard) به عنوان چهارچوب جامع ارزيابي عملكرد و پيشبرد استراتژي و بهبود ارتباط معرفي كردند كه توازن را بين اهداف كوتاه مدت و بلند مدت، سنجه هاي مالي و غير مالي، عملكرد داخلي و خارجي، ذينفعان دروني و بيروني، شاخص هاي هادي و تابع عملكرد، و محرك ها و موانع استراتژي ايجاد خواهد كرد. كارت امتيازي متوازن، تركيبي است از معيارهاي ارزيابي عملكرد كه شاخص هاي عملكردگذشته، جاري و نيز آينده را شامل شده و معيارهاي غيرمالي را در كنار معيارهاي مالي قرار مي دهد. ضمن اينكه از آنچه در داخل و خارج سازمان اتفاق مي افتد، بينش و ديد همه جانبه اي را به مديران سازمان ارائه مي كند. ( ابن رسول ، ۲۰۰۷)
« BSC» موثرترين و كارآمدترين تكنيك حال حاضر دنيا در اجراي استراتژي و ارزيابي جامع عملكرد است كه چشم انداز و ماموريت سازمان را در قالب روابط علي-معلولي در چهار منظر مشتري، مالي، فرآيند داخلي، رشد و يادگيري توصيف مي كند و با سابقه اي بالغ بر ۱۵ سال تجربه عملياتي در سازمان هاي مختلف دولتي و خصوصي، آنچنان نتايج موفقي را در حوزه مديريت عملكرد و پياده سازي و كنترل استراتژي ايجاد نموده كه همچنان در راس رويكردهاي موفق استقرار نظام جامع مديريت در سازمان محسوب و روز به روز بر قدرت و دامنه نفوذ آن افزوده مي گردد. ( ویکی پدیا )
كارت امتيازي متوازن = استراتژيي اثربخش+ عمليات كارا + بهبود عملكرد + يادگيري سازماني
سيستم مديريتي كارت امتيازي متوازن تنها چارچوب موجود در دنيا است كه قادر است استراتژي ها را با عملكرد و بودجه تلفيق نمايد. به همين دليل است كه طي گزارشي كه سازمان توسعه همكاريهاي اقتصادي (OECD) در سال ۲۰۰۷ از وضيعت سيستم هاي ارزيابي و مديريت عملكرد و بودجه ريزي عملياتي در دنيا منتشر ساخت سيستم مديريتي كارت امتيازي متوازن را جامع ترين سيستم موجود جهت استقرار نظام ارزيابي مديريت عملكرد معرفي كرد. روش ارزیابی متوازن از طریق ایجاد یک فهم مشترک و سرجمع استراتژی سازمان به اهداف کلی، سنجه ها، اهداف کمی و برنامه و ابتکارات اجرایی در هر یک از چهار منظر، برپا می شود. ترجمه چشم انداز و استراتژی به اصطلاحات عملیاتی، برای مدیریت ارشداین امکان رافراهم می سازد تا منظور خود را از جملات کلی و زیبایی که در بیانیه چشم انداز نوشته شده است، به وضوح و در قالب اصطلاحاتی که برای همه افراد سازمان قابل فهم است، بیان دارد. جملاتی مانند “بهترین در کلاس خود “، “خدمات برتر”، “مشتریان هدف”، “مزیت رقابتی” و “جهانی شدن” و نظایر آن تا به اهداف و سنجه های مشخصی که برای کارکنان قابل فهم باشد، ترجمه نشوند، هم چنان روی کاغذ باقی خواهد ماند و هرگز پیاده نخواهند شد . و این برطرف کردن موانع مربوط به انتقال استراتژی است.( نعمتی )
این روش از چهار منظر به سازمان می نگرد:
- منظر مشتری (ذی نفع) : مشتریان چگونه به سازمان می نگرند؟
- منظر روند های داخلی کسب و کار : سازمان در چه زمینه هایی قابلیت دارد؟
- منظر رشد و یادگیری : آیا سازمان توانایی بهبود و ایجاد ارزش دارد؟
- منظر مالی : سهام داران چگونه به سازمان می نگرند؟ ( مهران ، بی تا )
روش شناسی مقاله :
در مقاله حاضر ، اقدام به جمع آوری اطلاعات در چارچوب موضوع مقاله از طریق اسنادی و کتابخانه ای انجام گرفته است که با توجه به کمبود منابع ، سعی بر تحلیل و تفسیر اطلاعات بر اساس عملکرد گذشته این سازمان رسانه ای شده است.
هدف تحقیق:
ارزیابی استراتژی های محوری سازمان رسانه ای « VOA » و تطبیق آن با عملکرد و شرایط محیطی آن.
سئوال اصلی:
استراتژی های محوری سازمان رسانه ای « VOA» بر اساس شرایط محیطی و عملکرد گذشته آن تدوین شده است؟
فرضیات تحقیق:
- تدوین استراتژی ها بر اساس شرایط و خاستگاه های محیطی است.
- استراتژی ها بر اساس عملکرد گذشته این سازمان و تجربیات سابق تدوین شده اند.
ارزیابی بر اساس مدل کارت امتیازی متوازن:
گام اول:
بايد بنيادها و اعتقادات هسته اي سازمان مورد ارزيابي قرارگيرد . در اين مرحله ، بايد از ماموريت و چشم انداز سازمان بهره گرفت . « فلسفه وجودي سازمان ( چرائي ) را ماموريت سازمان مي نامند ». هر سازمان در پاسخ به يك سري نياز ايجاد ميشود و هدف آن رفع آن نياز مي باشد بنابراين قبل از هر اقدام بايد مشخص شود كه چه نيازهائي منجر به تشكيل سازمان گرديده است . اجزا ماموريت سازمان عبارتند از:
- مشتريان
- محصول
- فناوري
- بازارها
- توجه به مردم
- توجه به كاركنان
- حوزه جغرافيايي سازمان
چشم انداز « VOA »
انعطاف پذیری ،چند رسانه ای شدن ،سیستم سخن پراکنی پژوهش محور ایالات متحده آمریکا ،ترکیب شبکه های منطقه ای که منجر به استفاده توده مخاطبان ، بوسیله برنامه ریزی مبتنی بر تفاوت محتواییست.
( BBG – STRETEGIC )
بیانیه ماموریت «VOA »
اشاعه دقیق و بی طرفانه اخبار و اطلاعات مربوط به ایالات متحده و جهان ،برای تقویت و ترویج آزادی و مردم سالاری مخاطبان خارجی . ( BBG – STRETEGIC )
گام دوم :
اهداف زیر مربوط به BBG است که برای تحقق و افزایش تاثیر سیستم سخن پراکنی بوده که بر منافع استراتژیک دولت ایالات متحده استوار است. این سیستم بر سازمان « VOA » اعم می باشد.
- طراحی معماری سیستم سخن پراکنی برای قرن بیست و یکم
- بسط سخن پراکنی بین المللی ایالات متحده از طریق سیستم منطقه ای ، شبکه ها و کشور های دارای اولویت.
- به کار گیری فنون ارتباطات و فن آوری های مدرن
- حفظ با ارزشترین وسایل ارتباطی، اعتبار و حصول اطمینان ازتعالی برنامه نویسی
- احیای “گفتن داستان ازامریکا ” به جهان
- تقویت قابلیتها ( BBG – STRETEGIC )
بر اساس این اهداف ، که به عنوان شاه راه محسوب می شوند می توان در اين گام ، استراتژي كلان كسب و كار تدوين شود. استراتژي های استفاده شده عبارتند از :
- استراتژي هاي تمركز
- استراتژي هاي رشد
- استراتژي هاي ثبات
استراتژیهای « صدای امریکا »
استراتژی های رشد
- افزایش پخش برنامه بر اساس بیانیه
- به کارگیری تکنولوژی و تکنیک های ارتباطی مدرن
استراتژی های تمرکز
- حصول و داشتن ارتباط با دنیای مسلمانان
- کمک به مخاطبان دارای حکومت مستبد برای درک مردم سالاری ، آزادی ، وجوامع بی طرف
- فراهم کردن اخبار عاری از تعصب درباره ایالات متحده و جهان
- تبدیل شدن به منبع مقتدر و معتبر خبری
استراتژی تمرکز VOA فارسی
تبدیل شدن به منبع مقتدر و معتبر خبری برای ایرانیان بویژه ساکنین در ایران
استراتژ یهای ثبات
- حفظ با ارزشترین وسایل ارتباطی، اعتبار و حصول اطمینان ازتعالی برنامه نویسی
ترسیم نمودار چشم انداز و استراتژی از چهار منظر:
- مشتریان چگونه به سازمان می نگرند؟
- سازمان در چه زمینه هایی قابلیت دارد؟
- آیا سازمان توانایی بهبود و ایجاد ارزش دارد؟
- سهام داران چگونه به سازمان می نگرند؟
ارزیابی عملکرد
این سازمان با دارا بودن دو بخش « OMB » و « IT » ، که به ترتیب وظایف تقسیم بودجه و هدایت و مدیریت برنامه ها را به عهده دارند توانسته است خود را با نقشه راه BBG هماهنگ ساخته و به آن جهت حرکت کند. ( EATP منبع ۳ )
با توجه به این استراتژی ها ، شاید بتوان از مناظر کارت امتیازی متوازن برای ارزیابی مدد جست . به دلیل کمبود منابع و اطلاعات ، تفسیر بر اساس داشته ها و فضای عمومی جهان انجام می گیرد.
سازمان « VOA » ، با داشتن وجهه سیاسی و دیپلماتیک غیر مستقیم از سوی دولت آمریکا برای ارتباط با دنیای ماوراء ایالات متحده آمریکا به کار گرفته می شود ، هدف تجاری و سود ده بودن اقتصادی این بنگاه ، توجیه پذیری لازم را ندارد . همچنانکه در پیشینه به آن اشاره کردیم ، هزینه این سازمان از طریق مالیات مردم ایالات متحده تقبل می شود.
رقبایی مانند « بی بی سی » و شبکه های کوچک و بزرگ آن و یا در صورت خوشبینانه « صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران » ، به عنوان رقبای قدر برای جذب مخاطبان به شمار می آیند. نا گفته نماند که شاید رقیب اصلی این سازمان از منظر بعد محتوایی ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران باشد.
بر اساس «VOA» فارسی ، استراتژی ایالات متحده برقراری ارتباط با ایرانیان است . و این مسئله به عنوان هدف استراتژیک مورد توجه قرار گرفته است که می توان از طریق استراتژی ارائه اخبار عاری از تعصب انجام بگیرد.
استراتژی کنترل
با مروری بر این استراتژی ها ، شاید بتوان نحوه اعمال استراتژی کنترل این سازمان را بیان کرد . با توجه به اینکه این سازمان در گذشته اقدام به افزایش شبکه های خود و تنوع زبانی کرده است و دارای استراتژی تولید انبوه بوده است شاید عاقلانه ترین استراتژی امروز او ، توجه بیشتر به محتوا و محصول باشد ، چنانکه این سازمان تصمیم به ارائه اخبار مطمئن برای مخاطب خود گرفته است . با رشد رقبایی مانند « بی بی سی » و تنوع محصول این سازمان ، برای سازمان VOA اجتناب نا پذیر است که به کیفیت محصول نیندیشد.
نتیجه گیری
سازمان « VOA » به عنوان بخشی کوچک ولی کارا در سیاست خارجی آمریکا و مجموعه سیستم سخن پراکنی آمریکا بیشترین تمرکز خود را بر روی استراتژی جذب مخاطب از طریق ارائه اخبار بی طرفانه برای جهان سوم و بویژه ایران قرار داده است. بر اساس ارزیابی کارت امتیازی متوازن ، این سازمان ، اقدام به اتخاذ صحیح استراتژی در راستای اهداف نموده و با توجه به خواسته های ذینفعان و تمایلات مشتریانش ، بهترین استراتژی رشد را انتخاب کرده است. استراتژی کنترل بر اساس سیاست تمایز بوده و تولید محصول با کیفیت، توأمان با افزایش پخش برنامه ها مد نطر این سازمان است. با توجه به اینکه سازمانهای رسانه ای دارای بیشترین تعامل با محیط اطرافشان هستند ، سازمان « VOA » با توجه به شرایط محیطی خود و بیانیه ماموریتش ، تطابق خوبی بین آنها برقرار ساخته است.
منابع فارسی:
- ابن رسول ، اصغر و فرزاد طرهانی ، اسماعیل لطفی ؛ روش پیاده سازی و توسعه مدل کارت امتیازی متوازن در سازمانهای صنعتی ؛ سومین کنفرانس ملی عملکرد ؛ ۲۰۰۷.
- مهران ، شادی ؛ مفاهیمی از کارت امتیازی متوازن ( اجرای کارت امتیازی متوازن در یک دانشکدۀ کسب و کار ).
- نعمتی ، رضا ؛ روش ارزیابی متوازن ابزاری مناسب در تحقق استراتژی مدیران.
- ویکی پدیا
منابع لاتین :
۱.United States Department of State and the Broadcasting Board of Governors Office of Inspector General، Report of Inspection Voice of America’s Persian News Network،Report Number ISP-IB-09-27, March 2009
- BROADCASTING BOARD OF GOVERNORS STRATEGIC SPECTRUM PLAN ، November 30, 2007 .
- Office of Chief Information Officer، BBG/Voice of America’s 2009 Enterprise Architecture ransition Plan IT Segments with Architecture Codes for 2010 Enhancements،۲۰۰۹
- P.Robert . Walter ،The Voice of America : Origins and recollections
www.Americandiplomacy.org
۵.Wikiipedia،Voice of America
www.en.wikipedia.org