برای دانلود فایل پی دی اف کلیک کنید
باسمه تعالی
نقش پیامک در مدیریت بحران بیماری ذات الریه درچین
دکتر فریدون وردی نژاد
عضو هیات علمی دانشگاه تهران و
سفیر اسبق ایران در جمهوری خلق چین
verdinejad@verdinejad.com
شبکه پیام کوتاه که در سال ۱۹۹۱ میلادی وارد چرخه وسایل ارتباطی شد و در اواخر دهه نود میلادی در جایگاه واقعی خود قرار گرفته است، یکی از عمومی ترین شبکه های همگانی ارتباطی است. موفقیتی كه امروزه برای این سرویس خدماتی مشاهده میشود، به هیچ روی درابتدا، قایل پیشبینی نبوده است. بنابراین اگر بپذیریم كه هر نسلی از فناوریها، یك نقطه اوج دارد، SMS را میتوان نقطه اوج نسل سوم پیام رسانی متنی دانست. سرویس پیام كوتاه، به عنوان یکی از دستاوردهای فناوری ارتباطی در یك دهه اخیر، طیف وسیعی از كاركردها ، از جمله کارکردهای اجتماعی،فرهنگی و خدماتی را به همراه داشته است. امروزه، شبکه پیامک به عنوان یکی از راهكارهای تازه برای سرعت بخشیدن به امور روزمره نظر طیف وسیعی از افراد جامعه، بویژه دستگاه های خدماتی و تبلیغاتی و اطلاع رسانی را به خود به خود جلب كرده است. این سرویس نوین از یک سو هنجارها و قواعد مربوط به خود را ابداع میكند و توسعه میدهد و از سوی دیگر، خود توسط جامعه تنظیم میشود و تحت نظارت قرار میگیرد.پس، هر ابزار موثر ارتباطی از جمله موبایل و پیامک، بخشهای مختلف نظام خدماتی را به یكدیگر مرتبط میسازد و از این طریق نظم و یكپارچگی درونی جامعه را تضمین كرده و ظرفیت پاسخگویی دستگاه ها را در بحرانها افزایش میدهد.حمید رضا تزیباب کشور چین بزرگترین بازار تلفن سیار را، با حدود ۳۸۰ میلیون كاربردر اختیار دارد و تلفن همراه، از جمله آخرین فناوریهایی است كه با وجود مدت كمی كه از ورود آن به كشور چین میگذرد، تأثیرات چشمگیری را در حوزههای گوناگون به جای گذاشته است.
یکی از مهم ترین تجربیات چین در زمان شیوع و همه گیر شدن بیماری خطرناک ذات الریه (سارس) ، کسب تجربه وآموزه های این کشوربرای غلبه نسبی براین بیماری با استفاده از فنآوری های نو از جمله پیامک، در کنترل و مهار این بحران بود. این تجربه برای چین وشبکه خدمات اجتماعی این کشور دستاوری گرانبها بود. چین در” مدیریت بحران سارس ” توانست با کمک فناوری ارتباطات و راه اندازی ” شبکه مجازی ارتباطات ” خسارت بیماری را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
بحران سارس پیامدهای بسیار وخیمی برای کشورچین داشت. ازجمله دربعد اقتصادی موجب میلیاردها دلار هزینه، ازدست رفتن میلیونها فرصت شغلی، کاهش رشد اقتصادی از ۹/۸ % به حدود ۵ %) دردوره اوج بیماری( ، کاهش اعتبار دربازارهای بین المللی و تعطیلی سراسری درچین شد. اما دولت چین، اقدامات اساسی و همه جانبه ای درجلوگیری ازگسترش این بحران ودرنهایت کنترل آن به عمل آورد.
ازمهمترین زمینه های فعالیت دولت چین که بازده بسیار سودمندی برای این کشور داشت، ایجاد زیرساخت ” تکنولوژی اطلاعات ” (Information Technology ) بود که دولتمردان وکارشناسان این کشور را با واقعیات جدیدی نسبت به اهمیت این تکنولوژی، نه تنها درعرصه مدیریت بحرانها، بلکه درتجارت نوین، تصاحب بازارهای جهانی، آموزش، امنیت، بهداشت ونظایرآن بهترآشنا کرد.
اهمیت این تکنولوژی برای چین هنگامی روشن تر می شود که بدانیم درطول ” بحران سارس” کلیه مدارس، دانشگاهها وبسیاری ازمراکز دولتی تعطیل وسفرها، حمل ونقل های غیراضطراری وهرگونه تجمع عمومی ممنوع گردیده بود.
دراین میان دولت چین با بهره گیری از وجود حدود ۳۵۰ میلیون سیم کارت فعال و تلفن های دستی توانست یک شبکه اطلاع رسانی امن و خدمات ارتباطی پویا برای تبادل اطلاعات وسازماندهی آموزش فراهم آورد. پیامهای موبایلی(SMS) درطول بحران، گسترش بسیارچشمگیری داشت ودولت دراین برهه نسبت به کاهش هزینه تماسهای دیجیتالی مبادرت نمود. اهمیت این مسأله درآن است که بدانیم تنها دریک سال، تعداد ۸۰ میلیارد پیام کوتاه تلفنی درچین رد وبدل شده است. سایتهای تبادل اطلاعات دولتی از طریق پیامک های هشداردهنده، اطلاعات بسیارمهمی درمورد مراقبت وعدم هراس عمومی برای مطلع ساختن مردم ارائه دادند وشهروندان را برای حضور درشبکه مجازی ارتباطات تشویق نمودند.
پیامک های توجیهی و پیشگیرانه که بی وقفه از مراکز بهداشتی و درمانی از طریق تلفن های دستی مخابره می شد به رصد کردن افراد مبتلا به بیماری ازطریق موبایل و با بهره گیری از سیستم GPS برای کنترل ارتباطات و رفت و آمدها وازاین طریق، جمع آوری افراد مشکوک ومبتلای به سارس می پرداخت.
ارائه اطلاعات جدید درمورد آلوده ترین مناطق کشور، شهرها و محلا ت وچگونگی گسترش آن و آمار جدید هر۲ ساعت یکبار ازطریق پیام های انبوه متنی و تلفنی در کنار شبکه سراسری صداو سیما و اینترنت جریان داشت. مراکزبیمارستانی و درمانی از طریق پیامک درارتباط دائم با یکدیگر بودند وازاین خدمات برای ارتباط کادردرمانی وپزشکی وحتی برخی بیماران با خانواده های خود که به دلیل قرنطیته، امکان خروج ازمحدوده تعیین شده را نداشتند، فراهم می گردید.
بهره برداری از وسایل ارتباط جمعی وامکانات تبادل اطلاعات الکترونیکی در” شبکه غیر رو در روی ارتباطی” دربخشهای آموزشی وتربیتی نیزمورد استفاده وسیع قرارگرفت. دراوج بحران سارس وتعطیلی مراکزآموزشی وتفریحی درپکن وسایر شهرهای آلوده، شبکه مجازی ارتباطات، از جمله موبایل و پیامک، کارآمدی خود را درآموزش وحفظ سلا مت وکم کردن تماسهای فردی و فیزیکی بازی کرد.
بخشی از اقدامات دولت چین دراین رابطه عبارتند از:
- برنامه های زنده درشبکه های اینترنتی برای مقاطع خاص تحصیلی، به منظور رفع سوالات ومشکلا ت به صورت برنامه ریزی شده ویا با ابتکار خود معلمین (Chat room) برگزارگردید.
- برای مقطع راهنمایی ودبیرستان درشهرهایی که بیشترین آلودگی را داشتند (نظیرپکن) ۸۰% تدریس واطلاع رسانی بصورت کلا سهای الکترونیک و با ارسال پیام برگزارشد.
- ارتباطات اساتید ودانشجویان ازطریق پیامهای الکترونیکی (E-mail) برای رفع ابهامات، دریافت راهنماییها ونیز بهره وری از جزوات ومتون درسی ادامه یافت.
- با توزیع نرم افزارهای آموزشی از راه دور ، بازار فروش نرم افزارها وبسته های آموزشی رونق یافت.
- آموزش تلویزیونی ورادیویی برای عموم مردم بسیارخوب عمل نمود، بطوری که روزی ۵ ساعت برای هرمقطع تحصیلی، کلا سهای آموزشی با مجرب ترین اساتید ومعلمان برگزارمی شد وسؤالها ازطریق اینترنت، پیامک وفاکس وتلفن پاسخ داده می شد.
نکته جالب دیگر آنکه، درطول بحران سارس، شرکتها و مؤسسات تجاری وبازرگانی که قادر به برقراری ارتباط واستفاده ازشبکه الکترونیک مناسب و پیامک Online بودند، موفق شدند ازدامنه وشدت خسارتهای وارده کاسته وضمن حفظ تماس با منابع تأمین مواد اولیه، مشتریان وهمکاران خود، ازورشکسته شدن شرکت ها جلوگیری کرده وحتی با حفظ مشتریان، سود تجاری ویژه نیزبدست آورند .
والسلام