برای دانلود فایل پی دی اف کلیک کنید
تاثیر فناوری بر استراتژیهای معموله صدا و سیما
مقدمه
تحولات شگفت انگيز جديد ارتباطي بر روابط بشري تغييرات بسياري را ايجاد كرده است. دسترسي انسان به ابزارهاي نوين ارتباطي از طريق فناوري هاي پيشرفته ، تعريف جديدي از قدرت و موازنه آن در دنياي كنوني ارائه داده است. كه اگر در راستاي اين تحولات تغييري ايجاد نشود به معني حذف شدن از گردونه رقابت است. صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران نيز با توجه به مسائل جديد، تاثير فناوري و استفاده گسترده از ماهواره ها ، اينترنت و …كه رسانه هاي جهان سعي در تاثير بر افكار عمومي دارند و توجه ويژه به تهاجم فرهنگي دست به اقدام زد و مجموعه اي به نام ” افق رسانه” را تدوين كرد. مجموعه افق رسانه، شامل: تحلیل محیط خارجی و داخل سازمان، اهم فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف سازمان، بیانیه مأموریت، چشم انداز، استراتژی ها، اهم اولویت های کتاب برنامه و نیز اهم ساز و کارهای اجرایی مي باشد.
تکنولوژی
تكنولوژي واژه يوناني از تكنو به معني هنر و مهارت و لوژي به معني حكمت، گفته و اظهار مي باشد و در تعريف ساده، تكنولوژي كاربرد تجربي دانش در زمينه هاي مخصوص است و نيز تكنولوژي ظرفيتي است كه كاربرد دانش تجربي آن را فراهم مي كند.)فرهنگ وبستر ۲۰۰۷.)
تكنولوژي هم چنين مي تواند به عنوان مجموعه فعاليتهايي ديده شود كه تغييرفرهنگي را بوجود مي آورد. (Borgmann,2006)
علاوه برآن تكنولوژي كاربرد رياضيات ،علم و هنر است كه براي سودمندي زندگي بكار گرفته مي شود. در اين تعريف تكنولوژيهاي ارتباطي نمونه كامل آن هستند كه با كم كردن موانع درمسير تعاملات انساني ودرنتيجه توليد خرده فرهنگ ها ي جديد كاركرد دارد .نمونه ديگر اين نگاله سودمندانه و قابل استفاده ،وجود فرهنگ سايبراست كه مبناي توسعه كامپيوترواينترنت مي باشد. Macek ,Jakub.,2007))
در مجموع تكنولوژي پديده اي چند بعدي است كه هر يك از ابعاد آن مبنايي براي تاثير گذاري بشمار مي رود .اين ابعاد شامل :
تکنولوژِی به عنوان شیء: تكنولوژي مرتبط با طراحي است كه اين امر فراتر از نياز انسان با خلاقيت براي تبديل ايده هاي خلاق به نوآوري ها در ساخت و توليد ابزار تعريف مي شود.
تکنولوژی به عنوان دانش : تكنولوژي مرتبط با علم است يعني دانشي كه به دنبال شيوه هاي جديد براي آسان شدن كارها و صرفه جويي در وقت است.
تکنولوژی به عنوان کنش : تكنولوژي شكل دهنده ارزشها در جامعه است.
تکنولوژی به عنوان فرایند
تکنولوژی به عنوان سیستم وابسته به تکنیک است .
تكنولوژيهاي رسانه اي و رسانه ها
ارتور كلارك: تكنولوژيهاي جديد ارتباطي با بستر سازي چند گانه براي ارائه گستره وسيعي از اطلاعات و ارتباطات به مردم ماهيت محيط زيست بشر را دگرگون مي كند.
او تكنولوژيهاي جديد ارتباطي را عاملي براي تبديل جامعه پراكنده جهاني به يك خانواده بزرگ حراف، عاري از اختلافات جاري سياسي و ايدئولوژيك توصيف مي كند. او اين تكنولوژيها را ”سلاح صلح“ مي نامد.
كارل دوچ: تكنولوژيهاي جديد ارتباطي را به عنوان عاملي با قدرت سركوب بيشتر براي جايگزيني پليس محلي و فعاليتهاي نظامي جهت حفظ نظم ياد مي كند.
اين اظهار نظرهاي متناقض از ماهيت تكنولوژيهاي نوين ارتباطي خبر مي دهد. اشاعه تكنولوژيهاي ارتباطي توسعه تكنولوژيهاي اجتماعي را مي طلبد.
تكنولوژيهاي اجتماعي به گونه اي عمل مي كند كه فعاليت مردم به تغييرات اجتناب ناپذير در نظام اجتماعي منجر مي شود.
علاوه بر اين ميزاني از صلاحيت و شايستگي اجتماعي ضروري است. صلاحيت و شايستگي توسط روحيه مبارزه طلبي ،بهره گيري از منابع فرهنگي جهت سازگاري با دگركونيهاي تكنولوژيك و وآمادگي براي به خطر انداختن اين منابع فرهنگي مشخص مي شود.
صلاحيت و شايستگي اجتماعي و ابعاد فرهنگي تكنولوژي ارتباط مي تواند تاثيرات زير را بر يكديگر داشته باشند:
۱- تاثير تكنولوژي ازتباطات به عنوان يك عامل مجزا بر ارزشهاي فرهنگي
۲- تاثير ارزشهاي فرهنگي بر محتواي رسانه هاي ارتباطي
۳- تاثير محتواي رسانه ها بر ارزش فرهنگي
تاثير تكنولوژي بر ارزش هاي فرهنگي و بالعكس منجر به عملكرد ايدئولوژيك رسانه ها از طريق دستگاههاي ايدئولوژيك دولتي مي شود كه با ايجاد معاني مشترك و ترويج ايدئولوژيك ساختار قدرت را مشروعيت مي بخشد.
زیر ساخت تکنولوژیهای نوین
تكنولوژيهاي نوين ناشي از سه زير ساخت اساسي است.
الف : توسعه ارتباطات راه دور كه منجر به توسعه صنايع مخابرات شد .
ب: تحول گسترده ارتباطات صوتي و تصويري كه منجر به توسعه صنايع فيلم سازي و هنر شد .
ج: شكل گيري شيوه هاي محاسبه جديد براي تجزيه و تحليل داده ها كه منجر به توسعه صنايع كامپيوتر و تحولات نرم افزاري و سخت افزاري شد .
ويژگيهاي اين تركيب :
– اكولوژي بودن: يعني تاكيد بر وسعت و قابليت تاثير گذاري آنان بر تحولات اجتماعي
– همه جا حاضر بودن: رسانه ها با تداوم و توسعه حواس آدمي اجازه مي دهند تا حوزه عمل حواس گسترش يافته وحضور وي در وراي زمان و مكان در پهنه جهان گسترش يابد.
– سرعت: سرعت انتشار اطلاعات به وسيله رسانه هاي نوين ارتباطي بهگونه اي است كه مي توان در هر ثانيه در آن واحد، ميليونها خبر اطلاعاتي را از اين سو به آن سوي جهان منتقل نمود.
تکنولوژی و تغییر روند ارتباطات
تغييرات تكنولوژي و تاثير آن بر روند ارتباطات موجب شد كه ارتباطات با تحولات زير روبرو شود .
رقمي شدن : رقمي شدن باعث سرعت بيشتر ، انعطاف پذيري،كيفيت بالا،قيمت پايين،افزايش حجم فعاليتهاي ارتباطي ايجاد كرده است. ويژگي ديگر آن خاصيت هم افزايي و نيز عواقب مختلف سياسي اجتماعي است كه در اثر دسترسي ها به وجود مي آيد.
همگرايي و ادغام: ادغام قابليتهاي گفته شده باعث همگرايي سازماني مي شود. همين امر موجب مي شود تا تعداد محدودي از عرضه كنندگان بسيار بزرگ كل نيازهاي اطلاعاتي جهان را تامين كنند كه منجر به انحصار مي گردد و خطر از بين رفتن رقابت و مشتري مداري را در پي دارد.
حذف موانع قانوني در جريان اطلاعات : تا قبل از تكنولوژيهاي نوين ، سيستم كنترل اطلاعات توسط حكومت، مذهب،قانون و تبليغات جريان داشت اما تكنولوژيهاي جديد اين ۴ عامل را كمرنگ كردند.
جهاني شدن روند ارتباطات
تكنولوژي اطلاعات
امكانات فعلي جهاني در دهه ۱۹۷۰ فراهم شد . در واقع سه عرصه مهم تكنولوژيكي (كامپيوتر،مخابرات و ميكرو الكترونيك )باعث به وجود آمدن اين تحولات شدند و با در دسترس بودن و كاهش يافتن هزينه ها جهش بزرگي را در انتشار گسترده تكنولوژيك به نمايش گذاشتند.
تغيير پارادايم در عصر حاضر را مي توان به عنوان ” گذار از تكنولوژي مبتني بر دروندادهاي ارزان انرژي ” به ” تكنولوژي متكي بر دروندادهاي ارزان اطلاعاتي ” در نظر گرفت كه داراي ويژگيهاي زير است:
ويژگيهاي تكنولوژي اطلاعات
۱- اطلاعات،ماده خام تكنولوژي است. در گذشته اطلاعات روي تكنولوژي عمل مي كرد اما اينك تكنولوژيها روي اطلاعات عمل مي كنند.
۲- تاثير تكنولوژي جديد فراگير است.از آنجا كه اطلاعات جزء جدا ناپذير فعاليتهاي بشري است ، همه فرايندهاي حيات فردي و جمعي مستقيما توسط رسانه تكنولوژي جديد شكل داده مي شود.
۳- شبكه با استفاده از تكنولوژيهاي اطلاعاتي در همه انواع سازمانها و فرآيندها تحقق عيني پيذا كرده است.
۴- تكنولوژيهاي اطلاعات به انعطاف پذيري متكي است. نه تنها فرايندها برگشت پذير هستند ،بلكه سازمانها و نهادها را مي توان با آرايش مجدد اجراي آنها اصلاح كرد و تغيير داد.
۵- همگرايي فزاينده تكنولوژي هاي خاص در درون يك سازمان بسيار منسجم است كه در آن مسيرهاي تكنولوژيك قديم و جديد غير قابل تشخيص مي شوند.
اينترنت
تكنولوژي هاي اطلاعاتي و ارتباطي به خلق اينترنت منجر شد.
اينترنت شبكه وسيع كامپيوتري است كه علاوه بر شبكه هاي محلي بيشتر شبكه هاي جهاني را در خود جاي داده است و امكان تبادل اطلاعات را به گسترده ترين شكل فراهم كرده است.
اين سيستم را چند رسانه اي مي گويند كه زمان و مكان را كه جنبه هاي زندگي بشر هستند را دگرگون كرده اند.
اکولوژی رسانه
اكولوژي رسانه به منزله مطالعه رسانه به عنوان محيط است كه در بر گيرنده ساختار آن ،محتواي آن و تاثير آن بر مردم مي باشد ( Postman,Neil,1980).
اكولوژي بودن يك رسانه با سه شاخص تكنولوژي در دسترس ، محتوا و مندرجات رسانه و موقعيت اجتماعي رسانه تعريف مي شود
۴ دوره اکولوژی رسانه:
۱-عصر ظهور فناوری ارتباطی
۲- عصر رسانه های دیداری- شنیداری
۳- عصر چند رسانه ای ها
۴- دوره فرا رسانه
به دليل اينكه عصر حاضر مربوط به دو دوره آخر است به شرح آن مي پردازيم:
عصر چند رسانه اي ها
شامل ماهواره ، ويدئو، تله تكس و كامپيوتر است كه تاثيرگذاري بيشتري بر مخاطب مي گذارد. در اين دوره مندرجات رسانه به رشد كمي رو آورد و با توليذ انبوه و تكثر در انواع اطلاعات ، متن، تصوير، فيلم و نوارهاي سي دي همراه شد.
موقعيت اجتماعي با تلاش غرب براي انتقال تجربيات و پيامدهاي كاركرد رسانه ها در غرب به شرق و جهان سوم همراه بود.
عصر فرا رسانه
شامل اينترنت (۱۹۹۱) و w3c(1994) مي باشد.
مندرجات رسانه ها تحول كيفي يافت و بر اساس ويژگيهاي فرا رسانه اي پديده واقعيت مجازي ، فرامتن، دسترسي آسان و رايگان به اطلاعات شكل گرفت.
در اين عصر تكنولوژيها با پيشرفت چشمگير همراه بودند و محتوا و مندرجات رسانه با تحولات كمي و كيفي فراوان روبرو شدند.همچنين موقعيت اجتماعي كه در جوامع گوناگون به دليل تاثير اين فرا رسانه ها متحول گرديده بود نمونه هاي بارزي را همراه داشت و موجب شد در اين دوره ويژگي اكولوژي بودن رسانه را بيش از پيش نشان دهد.
تكنولوژي نقش رسانه را دگرگون كرده است و اين امر نه تنها ناشي از تاثير آن بر خود رسانه است كه به وسيله پيوند دادن نظام رسانه ها با بازاريابي سياسي رخ داده است.
اين واقعيت كه رسانه ها خود قادرند هر وقت كه بخواهند از طريق گزارشها،بي وقفه اخبار را تحت شعاع قرار دهند به اين معني است كه آنها بايد دائما آماده باشند و همه تصميمات سياسي را به زبان سياست رسانه اي برگردانند و آثار آن را با نظر سنجي اندازه گيري كنند .
سند افق رسانه ملي و سيما
مقدمه
تحولات شگفت انگیز در عرصه ارتباطات به ویژه در دهه اخیر، تمامی مناسبات بشری را دگرگون ساخته است. دسترسی انسان به ابزارهای نوین ارتباطی از طریق فناوریهای پیشرفته و سرمایه گذاریهای کلان دولتها در این زمینه، تعریف جدیدی از قدرت و موازنه آن در دنیای کنونی ارائه داده است.
اگر در گذشته استفاده از شبکه های رادیویی و تلویزیونی یک تفنن و سرگرمی اختیاری تلقی می شد، اینک بهره مندی از این وسائل یک ضرورت و الزام اجتماعی است و استفاده از رسانه ها، جزء لاینفک زندگی نوین محسوب می شود. در حقیقت خارج ماندن افراد از گردونه وسائل ارتباط جمعی، به مفهوم حذف شدن آنان از حیات اجتماعی جدید است.
عصر حاضر از منظری دیگر عصر حاکمیت رو به تزاید افکار عمومی بر سرنوشت جوامع شناخته شده است. از این رو قدرتهای بزرگ برای حفظ منافع و تعقیب اهداف خویش در مقام تسخیر افکار عمومی در مناطق هدف هستند. ابزار این حرکت به کارگیری رسانه ها برای انتقال پیام است. تحولات سیاسی ـ اجتماعی سالهای اخیر در نقاط مختلف جهان بیانگر وجود و بروز جنگ رسانه ای بر سر تسخیر و فتح افکار عمومی و ایجاد تغییرات دلخواه در فرهنگ جوامع هدف و به طور خاص منطقه خاورمیانه است.
حضور در میانه و هنگامه چنین جنگ رسانه ای توانفرسایی، برنامه ریزی و مدیریت ویژه ای را نیاز دارد. محیط بسیار متغیر و متحول دنیای ارتباطات ایجاب می نماید سازمان صدا و سیما در آستانه برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و در راستای چشم انداز بیست ساله نظام، دست به حرکتی نو در برنامه ریزی و ترسیم حرکت آینده خویش بزند. از این رو به پیروی از منویات رهبر فرزانه انقلاب، رسانه ملی مأموریت یافت با نگاهی راهبردی، آینده نگرانه و معطوف به چالش های محیط خارجی و تحلیل محیط داخلی سازمان، استراتژی حرکت خود را در پنج سال آینده ترسیم نماید.
بدین منظور ابتدا کمیته ای علمی مرکب از صاحبنظران برجسته علم مدیریت در معاونت تحقیقات و برنامه ریزی تشکیل شد و توسط این کمیته مفاهیم و ادبیات پایه برنامه ریزی استراتژیک، تعریف و مدل مناسب سازمان برای این کار انتخاب گردید. سپس با بهره گیری از مطالعات، و نیز مصاحبه های صورت گرفته با گروهی از مدیران سازمان و نیز اخذ نظرات راهبردی ریاست سازمان، مجموعه افق رسانه، شامل: تحلیل محیط خارجی و داخل سازمان، اهم فرصت ها، تهدیدها، نقاط قوت و ضعف سازمان، بیانیه مأموریت، چشم انداز، استراتژی ها، اهم اولویت های کتاب برنامه و نیز اهم ساز و کارهای اجرایی تدوین گردید. این مجموعه در چند نوبت در طول شش ماه گذشته در شورای معاونان سازمان و به تبع آن در کمیته های کارشناسی هر معاونت به بحث گذاشته و اصلاح و تکمیل شد.
در نهایت به منظور درک بهتر چشم انداز و استراتژی های تعیین شده مجموعۀ “افق رسانه” در فروردین ۸۴ توسط جناب آقای مهندس ضرغامی در همایش سراسری مدیران سازمان به تفصیل تبیین گردید.
اینک به منظور ایجاد همگرایی بیشتر و تمرکز بر روی اهداف سازمانی، بخش هایی از مجموعه “افق رسانه” که جنبه کاربردی آن مورد توجه است، تقدیم می شود.
امید است با اتکال الهی و اشتراک مساعی کلیه مدیران و همکاران گرامی و با نصب العین قرار دادن این مجموعه، شاهد تحقق اهداف و استراتژی های رسانه ملی باشیم.
بیانیه مأموریت
سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران به مثابه دانشگاه عمومی و با بهره گیری از هنر فاخر و سمت دهی مؤثر و کار آمد آن،
– از طریق کانال های رادیویی و تلویزیونی، و برخوردار از رسانه های مجازی (شبکه های رایانه ای و اینترنتی) و مکتوب
-با تولید و پخش برنامه های متنوع آموزشی، خبری و اطلاع رسانی، سرگرمی و تفریحی و…
– در حوزه استانی، ملی، منطقه ای و جهانی
-با مخاطبان گسترده اعم از ایرانیان داخل و خارج از کشور، فارسی زبانان آسیای میانه و شبه قاره، مسلمانان جهان و دیگر شهروندان جامعه جهانیمأموریت “مدیریت و هدایت فرهنگ و افکار عمومی جامعه” را بر اساس “اهداف کلان” زیر بر عهده دارد:
۱-تعمیق و ارتقای “معرفت و ایمان روشن بینانه” ، “اخلاق فاضله” و “رفتار دینی خالصانه” آحاد جامعه و حفظ و اعتلای “فرهنگ و هویت ایرانی – اسلامی”
۲- ریشه دار کردن شناخت و باور عمومی به “ارزش های و بنیان های فکری انقلاب و نظام اسلامی” و “ولایت فقیه”
۳- مصونیت بخشیدن به اذهان عمومی جامعه در قبال تأثیرپذیری از موج مخرب “تهاجم فرهنگی و فکری” بیگانه و به ویژه “سکولاریزم”، “گرایش های الحادی و مادی” و فرهنگ “لیبرالیزم غربی”
۴- افزایش باور عمومی نسبت به “اصالت و پایگاه مردمی” و “کارآمدی” نظام جمهوری اسلامی ایران در داخل و خارج از کشور
۵- ایجاد “انگیزه ملی”، “همگرایی و همکاری عمومی” در جهت افزایش “اقتدار، وحدت و امنیت ملی”
۶- یجاد “امید”، “نشاط”، و “خودباوری ملی” در جهت “نهضت نرم افزاری و تولید علم” و “رشد و توسعۀ فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی” کشور
۷- روشنگری همه جانبه در خصوص “استعمار فرانو” و ایجاد “همگرایی و همبستگی عمومی” در میان مسلمانان جهان در راستای حفظ “منافع جهان اسلام” و مقابله با تبلیغات مخرب رسانه های بیگانه در جهت تضعیف چهره اسلام و نظام جمهوری اسلامی در سطح برون مرزی
در ایفای مأموریت فوق اهم “اصول و ارزش های حاکم بر رسانه ملی” عبارتند از:
- حاکمیت ارزش های ایرانی، اسلامی و انقلابی بر تمامی سیاستگذاری ها، برنامه ریزی ها و تولیدات
- ۲- امین نظام و مورد اعتماد مردم و پل ارتباطی مستحکم میان آحاد جامعه و مسئولان نظام و تسهیل کننده رابطه همدلانه و صمیمانه مردم و دولت
- توجه به نیاز، مصلحت و میل مخاطب در امر سیاستگذاری و برنامه سازی
- رعایت اصول و ارزش های حرفه ای، فنی، هنری و کارشناسی در تولید برنامه ها
- رعایت بی طرفی در حوزه رقابت های سیاسی جناح های درون نظام و حاکمیت مصالح نظام و مردم در این حوزه
- احترام به فرهنگ اقوام و طوایف مختلف موجود در کشور و پرهیز از هر گونه تعریض قومی، مذهبی و دینی در راستای حفظ وحدت، یکپارچگی و انسجام ملی
- توجه به تمامی آحاد جامعه به عنوان مخاطبان رسانه ملی شامل اقشار، اقوام، جنسیت، طبقات سنی و گروه های تحصیلی مختلف
- پاسداری از خط و زبان فارسی و میراث کهن فرهنگ اسلامی ـ ایرانی و تاریخ کهن ایران زمین
- رعایت آزادی بیان و نشر افکار و تضارت آراء با رعایت موازین اسلامی و مصالح کشور
- حامي دیانت و معنویت، صلح و نوعدوستی، عدالت و برابری و حمایت از مستضعفان و امت اسلامی در عرصه جهانی
چشم انداز در افق ده سال آینده
با امید به عنایات الهی و عزم همه جانبه، سازمان صدا و سیما در ده سال آینده (۱۳۹۳ هـ.ش) از جایگاهی با مشخصات زیر برخوردار خواهد بود:
- دارای نقشی بی بدیل در جهت دهی مثبت به تحولات فکری، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جامعه با تکیه بر اطلاعات دقیق و همه جانبه از نیازها و انتظارات مخاطبان خویش؛ و بسترساز توسعه همه جانبه کشور و هموارکننده راه رشد و بسط اخلاق، معنویت و ارزش های دینی در جامعه .
- مورد اعتماد آحاد جامعه و منبع خبری و اطلاع رسانی مورد وثوق مردم.
- الهام بخش و اثرگذار بر تحولات منطقه جهان اسلام در ترازی برتر از سایر رقبا.
- برخوردار از توسعه کیفی در همه ابعاد و تولید کننده انبوه محصولات فرهنگی ـ هنری فاخر در قالب های مختلف فیلم، سریال، انیمیشن، مستند، موسیقی و نماهنگ تصویری و برخوردار از مزیت رقابتی چشمگیر و با ثبات در مهندسی و تولید پیام در مقایسه با دیگر رقبا (اعم از منابع متنوع خبری داخلی و خارجی، رادیو و تلویزیون های ماهواره ای رقیب و تولیدات چند رسانه ای در محیط اینترنت).
- دارای آرایش رسانه ای جامع، نافذ و مؤثر در عرصۀ استانی، ملی، منطقه ای و جهانی از حیث شبکه ها و کانال های عمومی و تخصصی رادیو ـ تلویزیونی و شبکه های متعامل اینترنتی با بهره گیری از فناوری پیشرفته رسانه ای.
- برخوردار از قدرت انعطاف لازم به منظور انطباق با شرایط و نیازهای متحول و گاه غیرقابل پیش بینی در عرصه تحولات جهانی و نیز عرصه تحولات داخلی و منطقه ای.
استراتژيهاي افق رسانه
عصر حاضر عصر حاكميت رسانه ها بر افكار عمومي جهان است و قدرتهاي بزرگ دنيا براي حفظ منافع و رسيدن به اهداف خويش بدنبال تسخير و تأثير بر افكار عمومي از طريق به كارگيري رسانه ها براي انتقال پيامهاي مورد نظر خود هستند.
در گذشته استفاد ه از شبكه هاي راديويي و تلويزيوني يك تفنن و سرگرمي اختياري محسوب مي شد اما در حال حاضر استفاده از اين وسايل يك ضرورت و الزام اجتماعي است زيرا رسانه ها جزء لا ينفك زندگي امروزي به شمار مي روند و خارج ماندن افراد از گردونه وسايل ارتباط جمعي به مفهوم حذف شدن آنان از حيات اجتماعي جدي است.
از اين رو دبيرخانه ” افق رسانه” با توجه به اهميت چشم انداز و استراتژي تعيين شده مجموعه “افق رسانه” كه رياست محترم سازمان در فروردين ۸۴ در همايش سراسري مديران سازمان در زمينه هاي توليد،ستادي- پشتيباني،برنامه سازي،كارهاي اجرايي و … مطرح نمودند را به صورت خلاصه براي اطلاع رساني بيشتر بيان مي نمايد.
پر واضح است كه به كارگيري و حركت در چارچوب استراتژي هاي مد نظر افق رسانه و موفقيتي بزرگ را نصيب خانواده صدا و سيما مي كند.
“استراتژي هاي پنج ساله”
توليد
پيام از منظر عام
- تلاش در جهت اجراي نظام كارآمد و اثر بخش”مديريت پيام” در تمامي ابعاد آن( سياست گذاري،برنامه ريزي،توليد،تامين، نظارت،پخش،نياز سنجي، اثر سنجي و نظر سنجي) و ايجاد تحول در محتواي برنامه ها و نيز ايجاد تنوع در گونه هاي خبري و توسعه كيفي خبر متناسب با نيازهاي نو و تحولات فرهنگي جامعه در راستاي تحقق’’ ماموريت‘‘ و ’’ كتاب برنامه‘‘ سازمان
- بازنگري اصلاح فرايند توليد، تامين و پخش برنامه ها در راستاي نظام ’’مديريت پيام‘‘
- ارتقاي نظارت و ارزيابي كيفي و محتواي درون زا در تمام مراحل فرايند توليد،
تامين و پخش برنامه ها،به همراه تقويت نظام و ارزيابي پس از پخش - تحكيم و افزايش مزيت رقابتي رسانه در برابر محصولات شبكه هاي راديويي و تلويزيوني منطقه و شبكه هاي ماهواره اي رقيب
- تحكيم اعتماد عمومي به رسانهدر سطح آحاد جامعه در سايه حفظ استقلال سازمان در برابر فشارها ي ناشي از گروها،گرايش ها و سليقه هاي سياسي، اجتماعي خاص و ايفاي نقش فراجناحي و فرابخشي در تراز رسانه ملي.
- توليد و عرضه هرچه بيشتر محتوا در شبكه هاي اطلاع رساني رايانه اي به منظور تقويت اينترانت ملي و تعديل نياز مردم به اينترنت جهاني و حفظ موقعيت سازمان به عنوان قطب فعاليت هاي اطلاع رساني رايانه اي در كشور.
قالب و ساختار
- توسعه كمَي و كيفي توليدات پويا نمايي،فيلم داستاني(ويديويي) و ارتقاي كيفي سريال هاي تلويزيوني و تعديل نياز رسانه به تامين فيلم و سريال خارجي به ويژه در برنامه هاي كودك و نوجوان.
- توليد برنامه هاي سرگرمي، تفريحي و طنز فاخر بر اساس طراحي شاخص هاي مدون و ملهم از ارزشها و معيارهاي هنر اسلامي- ايراني و پرهيز از سطحي نگري و ابتذال در اين زمينه.
مخاطب - ارتقاي ’’ ابعاد هويتي جوانان‘‘ و توسعه كمَي و كيفي برنامه هاي مربوط به ’’دوره جواني‘‘ و ارائه آموزشهاي مناسب به جوانان به منظور برخورداري از مهارت هاي لازم در مديريت صحيح و هوشمندانه اوقات فراغت خويش
- توليد برنامه در زمينه تحكيم جايگاه زن و مقام خانواده در فرهنگ اسلامي-ايراني و الگو سازي صحيح و موثر در اين زمينه و دفع شبهات فمينيستي
- توليد برنامه متناسب با نيازها و انتظارات اقشار تحصليكرده و گروه نخبگان و فرهيختگان جامعه و افزايش ضريب نفوذ رسانه در اين اقشار و تقويت رابطه آنها با رسانه ملي
- توليد برنامه متناسب با نيازگروه كودك و نوجوان و تحيكم زير ساخت هاي تربيتي فكري،اعتقادي و انقلابي قشر نوباوه كشور درراستاي فرهنگ و ارزشهاي ايراني- اسلامي
ستادي- پشتيباني
رشد سريع در عرصه ارتباطات به ويژه دهه اخير، تمامي مناسبات بشري را دگرگون ساخته است. دسترسي انسان به ابزارهاي نوين ارتباطي از طريق فناوريهاي پيشرفته و سرمايه گذاري هاي كلان دولتها در اين زمينه،تعريف جديدي از قدرت و موازنه ،در دنياي كنوني ارائه داده است.
تحولات سياسي- اجتماعي سالهاي اخير در نقاط مختلف جهان حكايت از بروز جنگ رسانه اي بر سر تسخير و فتح افكار عمومي و ايجاد تغييرات دلخواه در فرهنگ جوامع ،و به طور خاص،منطقه خاورميانه دارد . از اينرو براي باز نماندن از قافله اطلاع رسانان و براي جلوگيري از خدشه وارد شدن به هويت و فرهنگ ملي-مذهبي بهترين راه تعيين چارچوبها و مشخص نمودن استراتژيهاي مثمر ثمر در امر اطلاع رساني رد رسانه است.
اينك به منظور ايجاد همگرايي بيشتر و تمركز بر روي اهداف سازماني ،به كارگيري استراژيهاي ” افق رسانه” به صورت كاربردي آنها مد نظر است، بخش دوم استراتژيهاي افق رسانه تقديم مي شود:
ساختار و تشكيلات
- تعديل و متناسب سازي ساختار،حذف فعاليت هاي موازي و تمركز فعاليت ها بر ماموريت اصلي سازمان و رفع تصدي در بخش هاي پشتيباني، خدماتي، فني و آموزشي تا حد امكان و بهره گيري از ظرفيت هاي ديگر دستگاه ها و به ويژه بخش خصوصي
سيستم ها و روشها
- به كارگيري فناوري اطلاعات(IT) به نحوه فراگير و موثر، و طراحي و توسعه سيستم مورد نياز در سطوح مديريتي، برنامه ريزي، تحقيقات، و برنامه سازي، و اتحاد روش هاي كارآمد در جهت ارتقاء و بهبود بهره وري در سازمان
- ايجاد ظرفيت و توان لازم در برقراري سيستم هاي پايدار توليد و بخش برنامه هاي راديويي و تلويزيوني در شرايط بروز حوادث غيرمترقبه پژوهش
- برقراري پيوند كارآمد و مستمر ميان فعاليت هاي پژوهشي و نياز هاي رسانه ر سطوح راهبردي و كاربردي و استفاده موثر از نتايج نياز سنچي،اث سنجي و ارزيابي هاي برنامه اي در سياستگذاري، برنامه ريزي، و طراحي و ساخت محصولات جديد در شبكه هاي داخلي و برون مرزي
منابع انساني و آموزش
- باز مهندسي نظام مشاغل، نظام حقوق و دستمزد، نظام آموزش،نظام ارزشيابي و ترفيعات با تاكيد بر ارزشيابي مديران
- ارتقاي موثر امر آموزش و توسعه كيفي منابع انساني سازمان و به كارگيري نيروهاي با استعداد، خلاق، حرفه اي و روز آمد، علاقه مند، متعهد و وفادار به اصول و ارزشهاي نظام اسلامي در مشاغل مختلف ،به ويژه مشاعل مديريتي و مشاغل حساس بخش توليد و برنامه سازي
كانال ها و شبكه ها
- رتقاي كيفي شبكه هاي صدا و استفاده بهينه از ظرفيتهاي راديو و توليدات راديويی
- ايجاد شبكه مستقل پخش براي سيماي ’’ قرآن و معارف‘‘
- تكميل گسترش شبكه تعاملي راديويي و تلويزيوني و حضور موثر و كارآمد و رقابتي در محيط اينترنت در راستاي اهداف ملي و فراملي سازمان
- تقويت و گسترش شبكه العالم و شبكه هاي راديويي و تلويزيوني برون مرزي به زبان انگليسي در زمينه خبر و نيز در زمينه اشاعه فرهنگ اسلامي و معارف اهل بيت(ع) بر اساس اطلاع دقيق از نياز ها و انتظارات مخاطبان
- تكميل و توسعه كيفي شبكه هاي استاني تلويزيوني در تمامي استانهاي كشور
پوشش و سيگنال رساني
- توسعه و بهبود پوشش جمعيتي شبكه هاي راديويي اف.ام تا مرز ۷۵ درصد از جمعيت كشور با اولويت شبكه هاي راديويي معارف،قرآن،پيام،ورزش و استاني و نيز تكميل وبهبود پوشش جغرافيايي شبكه هاي راديويي موج متوسط در سراسر كشور و حذف نقاط كور جمعيتي در مناطق تحت پوشش
- توسعه پوشش جمعيتي و جغرافيايي شبكه هاي تلويزيوني با اولويت تكميل پوشش شبكه هاي ’’ قرآن و معارف‘‘،اول، سوم، استاني و خبر، و بهبود كيفيت صوت و تصوير و حذف نقاط كور جمعيتي در سطح كشور
- اجراي آزمايش شبكه هاي كابلي در تهران و حداقل پنج شهر پرجمعيت كشور
- پخش برنامه هاي شبكه هاي جام جم و ساير شبكه هاي برون مرزي از طريق شبكه هاي كابلي در مناطق اروپا،آمريكاي شمالي و شرق آسيا و اقيانوسيه و بهبود و تكميل پوشش ماهواره اي شبكه هاي مزبور
- راه اندازي ماهوراه اختصاصي پخش عمومي جمهوري اسلامي ايران و استفاده از ماهواره هاي مختلف براي پوشش جهاني برنامه هاي صدا و سيما در جهت قطع وابستگي به يك سيستم ماهواره اي خاص
- به كارگيري فناوري هاي پيشرفته مرتبط با صنعت راديو و تلويزيون وبرقراري سيستم هاي ديجيتالي توليد ،پخش، آرشيو، سيگنال رساني ماهواره اي و كابلي
- ايجاد خود اتكايي در امر تامين تجهيزات فني،توسعه و تكميل پوشش و سيگنال رساني و استفاده از حداكثر توانمندي داخلي در تامين و ساخت تجهيزات استوديويي مورد نياز
منابع مالي
- تامين و تثبيت سهم اعتبارات سازمان از مجموع منابع عمومي دولت و تعديل وابستگي منابع مالي سازمان به درآمد آگهي هاي بارزگاني
- ايجاد سيستم كارآمد و مناسب بازاريابي،فروش و مبادله محصولات رسانه در سطح جهان با حفظ اولويت منطقه و جهان اسلام
ازتحولات نوین فناوری رسانه ای مي توان به موارد زير اشاره كرد:
- تبدیل سیستم آنالوگ به دیجیتال
- تلویزیونهای دیجیتال پیشرفته
- سیستمهای تلویزیون کابلی
- پخش دیجیتالی رادیو
- مولتی مدیا ( چند رسانه ای)
- اینترنت
- فناوری رادیو و تلویزیونی در اینترنت
- تلفنهای موبایل و پخش رادیویی تلویزیونی
- فرستنده های ارسال و پخش گسترده
- تلویزیون پخش مستقیم
- آینده پخش موج کوتاه
- پخش زمینی امواج رادیویی و تلویزیونی
- سیستمهای متعامل و فیبر نوری
- سیستمهای ماهواره ای دو طرفه
تاثیر فناوری نوین بر مزیت رقابتی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران
تکنولوژی به عنوان سیستم وابسته به تکنیک: تسهیل ارتباطات از طریق کانالهای رسمی- تمرکز زدایی در تصمیمگیری و …(استراتژي هاي ۱۳ -۳۰-۳۱ صدا و سيما)
تکنولوژی به عنوان دانش: افزایش دانش مرتبط با شغل- توانایی کار با تجهیزات پیشرفته- آموزش کارکنان همپای تغییرات در سیستمها و …( استراتژيهاي ۱۷-۱۸)
تکنولوژی به عنوان فرایند: تمایز در تولیدات- سبقت از رقبا در محیط رسانه ای و ….( استراتژي ۱-۲-۴-۳۲)
تکنولوژی به عنوان شیء واسط با مشتری: تسهیل مخاطب شناسی و روشهای آن براي دریافت بازخور- جلب و جذب مشتری و …( استراتژي ۶-۱۶-۱۹-۲۳-۲۶-۲۷-۲۸-۲۹)
تکنولوژی به عنوان کنش : تناسب تولیدات با انتظار افکار عمومی – تولید پیام در جهت دهی به افکار عمومی یا خدمت تبلیغات سیاسی و …( استراتژي ۷-۸-۹-۱۰-۱۱-۱۲-۲۰-۲۱-۲۲-۲۵)
نتيجه گيري
صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران با توجه به مفاد افق رسانه، تغيير و تحولاتي كه در جهان شكل گرفته است و همچنين وجود رقباي جديد را درك كرده است ولي به دليل عدم تغييرات ساختاري هنوز تحول آنچناني براي حفظ موقعيت و بازار خودش در ايران و جهان را شاهد نيستيم. مي توان گفت كه در واقع هنوز تغيير استراتژي در اين سازمان صورت نگرفته است. با توجه به مقاله ” تاثیر فناوری نوین بر مزیت رقابتی خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران” و تطبيق همين موارد با استراتژيهاي مذكور در افق رسانه مي توان بيان كردكه بيشترين تكنولوژي –در بين ۳۲ استراتژي سازمان صدا و سيما مورد تاكيد قرار گرفته است- ، تکنولوژی به عنوان کنش كه شامل مواردي مانند: تناسب تولیدات با انتظار افکار عمومی – تولید پیام در جهت دهی به افکار عمومی یا خدمت تبلیغات سیاسی و … است مي باشد. پس مي توان نتيجه گرفت كه صدا و سيما تغيير در اين تكنولوژي را بيشتر از ۴ تكنولوژي ديگر- تکنولوژی به عنوان سیستم وابسته به تکنیک، تکنولوژی به عنوان دانش، تکنولوژی به عنوان فرایند، تکنولوژی به عنوان شیء واسط با مشتری- را مد نظر دارد و توجه به آن را ضروري تر مي داند.
دكتر فریدون وردي نژاد
منصوره نخعي – کارشناس ارشد رسانه
زمستان ۱۳۸۹
منابع:
- كتابچه افق رسانه ملّي و سيما ، تهيه شده در معاونت سيماي جمهوري اسلامي ايران
- وردي نژاد، فريدون و بهرامي رشتياني، شهلا. جامعه شناسي خبر. تهران: انتشارات ثانيه، ۱۳۸۸.
- وردي نژاد، فريدون ، اميري،مجتبي و بهرامي رشتياني، شهلا. تأثير فن آوريهاي نوين بر مزيت رقابتي خبرگزاري جمهوري اسلامي. نشريه مديريت دولتي دوره ۱،شماره۳،پاييز و زمستان ۱۳۸۸.
- طرح جامع نظام آموزشي سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي ايران. گردش شماره ۴،پاييز ۱۳۸۱،ويرايش دوم.
- جزوه درسي ارتباط جمعي خانم دكتر بهرامي
- iribtv.ir
- irib.ir/index.php